Η χλωρίδα και η πανίδα της Μεσογείου, που είναι από τις πλουσιότερες στον κόσμο είναι ταυτόχρονα από τις πλέον απειλούμενες, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας που δημοσιεύτηκε στο ηλεκτρονικό επιστημονικό περιοδικό «PloS One», που καταδεικνύει ως σημαντικότερες αιτίες τις δραματικές αλλαγές του φυσικού περιβάλλοντος, την υπεραλίευση και την αύξηση των ειδών που διεισδύουν στο οικοσύστημά της, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Ο πλούτος της Μεσογείου είναι μεγαλύτερος απ' αυτόν που ξέραμε, αλλά και οι κίνδυνοι περισσότεροι από εκείνους που φανταζόμασταν... (ΕΡΑ/ΑΠΕ) Ενώ σύμφωνα με προηγούμενες εκτιμήσεις, τα είδη της Μεσογείου υπολογίζονταν ανάμεσα σε 8-12 χιλιάδες, η νέα απογραφή των ειδών της θαλάσσιας ζωής, που περιλαμβάνει μελέτες εκατοντάδων επιστημόνων, καταγράφει πλέον των 17 χιλιάδων ειδών, ενώ μένουν και άλλα να καταγραφούν.
Σύμφωνα με τους μελετητές πρόκειται για μια πλούσια βιοποικιλότητα που εκτίθεται σε ισχυρές απειλές. «Οι συνέπειες της ανθρώπινης δραστηριότητας είναι αναλογικά πιο σημαντικές στη Μεσόγειο, σε σχέση με αυτό που συμβαίνει σε άλλες θάλασσες του κόσμου», αναφέρεται στην έκθεση. Το φαινόμενο αυτό αποδίδεται εν μέρει στην ιστορία της περιοχής που κατοικείται εδώ και χιλιετίες αλλά και στη γεωγραφία της, καθώς πρόκειται για μια θάλασσα σχεδόν κλειστή.
Θαλάσσια θηλαστικά, όπως οι φάλαινες και τα δελφίνια, έχουν ήδη πληρώσει ένα βαρύ τίμημα, ενώ ορισμένα είδη όπως η φώκια μονάχους-μονάχους έχουν σχεδόν εξαφανιστεί.
Η ανάπτυξη των ακτών και η ρύπανση συνιστούν τον πρώτο απειλητικό παράγοντα, καθώς αλλάζουν δραματικά το φυσικό περιβάλλον. Η υπεραλίευση καταγράφεται ως η δεύτερη σημαντικότερη απειλή, ενώ εκτιμάται πως η κατάσταση θα επιδεινωδεί μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Ταυτόχρονα, η βιοποικιλότητα της Μεσογείου πλήττεται από την παρουσία σημαντικού αριθμού ειδών που έχουν εισβάλει από άλλα οικοσυστήματα. Προερχόμενα από άλλες θάλασσες, τα είδη αυτά που ανέρχονται σε 600 αποτελούν το 4% του συνόλου των καταγραφέντων ειδών. Η είσοδός τους στη Μεσόγειο κατέστη δυνατή καθώς μεταφέρονται από τα πλοία, με το νερό που χρησιμοποιείται ως έρμα, μέσω της διώρυγας του Σουέζ αλλά και των Στενών του Γιβραλτάρ.
Χαρακτηριστικά, η έκθεση αναφέρεται στη διάδοση της αμερικανικής μέδουσας (Mnemiopsis leidyi) στην περιοχή από το Ισραήλ μέχρι την Ισπανία, που επηρέασε σημαντικά το οικοσύστημα και τις ζώνες αλιείας.
Επίσης, οι καλλιέργειες στρειδιών έχουν λειτουργήσει ως πύλες εισαγωγής διαφόρων ειδών φυκιών στις παράκτιες ζώνες ενώ υπολογίζεται ότι με την άνοδο της θερμοκρασίας, η Μεσόγειος θα προσελκύσει νέα τροπικά είδη και αντίθετα πληθυσμοί της θα μεταναστεύσουν προς νέες ζώνες, που για την ώρα δεν ευνοούν την παρουσία τους.
Ειδικοί προειδοποιούν ότι η εγκατάσταση εξωγενών ειδών από τις τροπικές περιοχές στη Μεσόγειο θα μπορούσε να οδηγήσει στην απώλεια του ιδιαίτερου χαρακτήρα των μεσογειακών ειδών επιμέρους οικοσυστημάτων και επισημαίνουν πως πρέπει να γίνει εκτεταμένη ανάλυση για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας της Μεσογείου, προκειμένου η θάλασσα αυτή να αποτελέσει υπόδειγμα για τους ωκεανούς του κόσμου.
